Bestia
Aleksander Hertz
1917, 1 godz. 2 minTragiczna historia miłosnego trójkąta. Pola, dziewczyna z prowincji, wykorzystując zakochanego w niej Dmitriego, ucieka z domu. Trafia do wielkiego miasta, gdzie zostaje znaną tancerką i poznaje bogatego Alexisa. Wkrótce zjawia się tu Dmitri… Najstarszy – i jedyny z polskiego okresu kariery – zachowany film z udziałem Poli Negri, wówczas gwiazdy Sfinksa. W roku 1921, już po sukcesach aktorki w kinie niemieckim, obraz rozpowszechniano w USA jako The Polish Dancer i reklamowano jako nowość, z ukryciem faktu, że powstała pięć lat wcześniej.
W 2017 roku, w stulecie premiery, Bestia została odrestaurowana cyfrowo w rozdzielczości 4K przez Filmotekę Narodową. Podstawę digitalizacji stanowiła jedyna zachowana amerykańska kopia dystrybucyjna.
Prezentowane w cyklu filmy pochodzą z pierwszego okresu kariery Poli Negri, niespełnionej ze względów zdrowotnych baletnicy i dobrze zapowiadającej się aktorki dramatycznej, którą dla kina odkrył właściciel wytwórni Sfinks – Aleksander Hertz. On też w dziewięciu wspólnie zrealizowanych filmach wykreował ją na pierwszą polską gwiazdę, wcielającą się w rolę femme fatale, rujnującej życie zakochanych w niej mężczyzn. Spośród nich tylko pokazywana w ramach cyklu Bestia – ze stanowiącą jej znak rozpoznawczy sceną ekspresyjnego tańca – zachowała się. Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów to jeden z pierwszych filmów aktorki zrealizowanych już w Niemczech, po głośnym zerwaniu kontraktu ze Sfinksem. Nakręcony dla wytwórni Union zebrał dobre recenzje, a w Polsce cieszył się dużą popularnością, przez samą gwiazdę jednak wymazany z oficjalnej filmografii, bo za początek swojej filmowej berlińskiej kariery przyjęła współpracę z wytwórnią UFA i reżyserem Ernstem Lubitschem, dzięki której ten duet kilka lat później dostanie bilet do Hollywood.
Uroczyste repremiery z towarzyszeniem muzyki na żywo filmów po kompleksowej restauracji cyfrowej w Filmotece Narodowej odbyły się: Manii… – jesienią 2011 roku w Warszawie, a Bestii – na festiwalu Il Cinema Ritrovato w Bolonii (światowa) i na 15. Święcie Niemego Kina w Warszawie (polska).
Szaleńcy Leonarda Buczkowskiego – kolejny zrekonstruowany cyfrowo film ze zbiorów Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego – zaprezentowany zostanie w ramach cyklu 100 Lat Niepodległości. Będzie to repremierowy pokaz z muzyką na żywo Stephena Horne’a.
Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny to instytucja kultury, której zadaniem jest ochrona i udostępnianie zbiorów filmowych i audiowizualnych. Pełni rolę centrum kompetencji w obszarze konserwacji, digitalizacji i restauracji cyfrowej filmów. Prowadzi archiwum filmowe i audiowizualne oraz realizuje działania edukacyjne i kulturotwórcze. Jest koproducentem filmów oraz produkcji radiowych i telewizyjnych.
W projektach digitalizacyjnych FINA zabezpiecza i restauruje najstarsze filmy zachowane na oryginalnych i najcenniejszych taśmach „nitro” z okresu powstania filmu. Cudem odnalezione, najczęściej niekompletne i bardzo zniszczone filmy wymagają wielomiesięcznych prac filmoznawczych, konserwatorskich i restauratorskich. Dzięki cyfrowym technologiom 4K stare kino zyskuje nowe życie na dużym ekranie.
Filmy: Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów i Szaleńcy poddano restauracji cyfrowej w ramach projektu Nitrofilm:
„Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie”
Projekt współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach XI Priorytetu „Kultura i dziedzictwo kulturowe” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
scenariusz Aleksander Hertz
zdjęcia Witalis Korsak-Gołogowski
muzyka (repremiera 2017) Włodek Pawlik
scenografia Tadeusz Sobocki
obsada Pola Negri, Witold Kuncewicz, Jan Pawłowski, Maria Dulęba, Mia Mara
producent Aleksander Hertz
źródło Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny