Na wylot
Grzegorz Królikiewicz
1973, 1 godz. 10 minPsychologiczna rekonstrukcja autentycznej zbrodni z lat 30. ubiegłego wieku. Małżeństwo bezrobotnych inteligentów, Maria i Jan Maliszowie, pogrąża się w nędzy, poczuciu beznadziei i niemocy. Brak jakiejkolwiek pracy i perspektyw, odtrącenie ze strony rodziny, pcha ich do tragicznej decyzji: zabójstwa trojga bezbronnych, starszych osób. Zdobyte w ten sposób pieniądze pozwalają zaledwie na kilkanaście godzin luksusu. Zabójcy szybko trafiają przed sąd, gdzie każde z nich próbuje wyjaśnić własne motywacje i wziąć całą winę na siebie.
W rolach głównych wystąpili: amatorka, Anna Nieborowska, dla której była to jedyna rola filmowa, oraz Franciszek Trzeciak, uhonorowany za tę rolę nagrodą im. Zbyszka Cybulskiego oraz wyróżnieniem na festiwalu w Łagowie. Film będący fabularnym debiutem reżysera wzbudził spotkał się ze skrajnie różnymi ocenami. Zachwyceni krytycy porównywali ten obraz ze Zbrodnią i karą Fiodora Dostojewskiego oraz filmową twórczością Ingmara Bergmana i Andrzeja Wajdy.
Wybrane nagrody
Nagroda im. Zbyszka Cebulskiego 1974 dla Franciszka Trzeciaka
Lubuskie Lato Filmowe Łagów 1973: nagroda za muzykę dla Henryka Kuźniaka i Janusza Hajduna; nagroda za pierwszoplanową rolę męską dla Franciszka Trzeciaka; Złote Grono za „twórczą kontynuację dobrych tradycji polskiej reżyserii filmowej”
MTF Mannheim 1973: nagroda FIPRESCI
Złota Kamera 1973 w kategorii debiut reżyserski dla Grzegorza Królikiewicza
Grzegorz Królikiewicz, urodzony w 1939 roku, jest jednym z ważniejszych dokumentalistów swojego pokolenia oraz twórcą, który konsekwentnie rozwija autorskie kino fabularne. Pokazy specjalne podczas 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych to okazja na spotkanie z tym wyjątkowym artystą, reżyserem i scenarzystą, pedagogiem i profesorem sztuk filmowych, nagrodzonym między innymi w Gdyni w 1993 roku Złotymi Lwami za film Przypadek Pekosińskiego, kilkakrotnie „Złotym Ekranem”, Nagrodą Honorową w 1998 roku na Przeglądzie Filmowym „Prowincjonalia” w Słupcy za całokształt twórczości filmowej oraz w 2016 roku nagrodą im. Krzysztofa Krauzego za film Sąsiady.
Już od debiutu fabularnego, filmu Na wylot, Grzegorz Królikiewicz realizuje własną teorię dotyczącą kreacji przestrzeni filmowej poza kadrem. Poprzez jego specjalną kompozycję skłania widza do interpretowania również tego, co dzieje się poza nim. Dzięki sugestywnym zabiegom formalnym usiłuje zbliżyć się do prawdy o człowieku. Wzbudza przy tym silne, niekiedy skrajne, emocje.
Surrealistyczna, groteskowa narracja filmu Zabicie ciotki odsłania grę wyobraźni głównego bohatera. Współczesny nonkonformista, eksperymentując z własną świadomością, snuje filozoficzne i moralne dywagacje. Kino Grzegorza Królikiewicza podczas 42. FPFF to dwa filmy i dwa razy temat zbrodni: autentycznej oraz wyimaginowanej.
scenariusz Grzegorz Królikiewicz
zdjęcia Bogdan Dziworski
scenografia Jarosław Świtoniak
kostiumy Hanna Morawiecka
charakteryzacja Jadwiga Świętosławska
dźwięk Jerzy Wroński
montaż Zofia Dwornik
obsada Franciszek Trzeciak, Anna Nieborowska, Irena Ładosiówna, Lucyna Winnicka, Ewa Zdzieszyńska, Halina Szram
kierownik produkcji Jerzy Rutowicz
produkcja Zespół Filmowy Silesia