Kino Grzegorza Królikiewicza

Wystawa przygotowana przez Muzeum Kinematografii w Łodzi jest pierwszą okazją do zapoznania się z twórczością reżysera, próbą przedstawienia wyrazistej artystycznej indywidualności. Zaprezentowane zostaną: dokumentacja z planów filmowych, archiwalia prywatne z kolekcji Rodziny Grzegorza Królikiewicza, a także materiały audiowizualne ukazujące twórczość filmową reżysera w kontekście jego teorii przestrzeni filmowej.

Główne wątki, na których skupia się ekspozycja, wiążą się z kilkoma najistotniejszymi etapami w twórczości Królikiewicza i jego unikatowymi koncepcjami dotyczącymi kina. W części ekspozycji związanej z okresem przed debiutem będzie można obejrzeć materiały z czasów studenckich − ważne etiudy oraz pierwszy film dyplomowy Królikiewicza, który po ostrych słowach krytyki nie został dopuszczony do dystrybucji podczas kolaudacji, w wyniku czego przez 20 lat był tzw. półkownikiem (doczekał się premiery dopiero w 1989 r.). Ponadto, w ramach wystawy, widzowie zapoznają się z najistotniejszą koncepcją Królikiewicza dotyczącą formy filmowej − teorią przestrzeni pozakadrowej. Nie mogliśmy pominąć również wątku związanego z bohaterami filmów dokumentalnych − postaci, dzięki którym reżyser wydobywał z cienia opowieści o ludziach zapomnianych przez historię.

Centralnym punktem wystawy jest film „Na wylot” − debiut fabularny reżysera. Jak twierdził sam Królikiewicz: „Na wylot” nie był ewenementem, nie był nawet początkiem czegoś, był zsumowaniem”. Film ten stanowił sumę doświadczeń związanych z pracą nad formalną stroną obrazu. Choć nie spotkał się z powszechnym zrozumieniem krytyki i uznaniem widzów, był pierwszym filmem Królikiewicza, który zdobył międzynarodowy rozgłos − został nagrodzony w Mannheim (1973), był pokazywany podczas 27. MFF w Cannes w 1974 w ramach sekcji Międzynarodowego Tygodnia Krytyki. Stał się najistotniejszym dziełem w dorobku filmowym Królikiewicza, prezentującym teorię pozakadrową, cechującym się nowatorskim sposobem narracji i nietypowymi rozwiązaniami w warstwie dźwiękowej.

Ponadto na wystawie będzie można obejrzeć materiały archiwalne przedstawiające reżysera przy pracy nad kolejnymi fabułami: „Wiecznymi pretensjami” i „Tańczącym jastrzębiem”, tworzącymi wraz z „Na wylot” swoisty tryptyk o losie człowieka, aż po ostatni film, który trafił do kin – „Sąsiady”.

Grzegorz Królikiewicz zostanie przypomniany również jako oryginalny twórca widowisk telewizyjnych. W ramach Teatru Telewizji reżyser planował zrealizować 30 widowisk historycznych i współczesnych prezentujących kulturowe, niezmienne struktury zakorzenione w polskim społeczeństwie na przestrzeni wieków. Począwszy od „Fausta” wyreżyserował ich 9, zaskakując widownię nowoczesną formą poprzez wykorzystanie technologii wideo i proponując nieznany dotąd rozmach realizatorski.

Narracja na wystawie będzie niechronologiczna, a widz poprowadzony zostanie przez wypowiedzi samego twórcy − Grzegorza Królikiewicza.

Wernisaż: 17.09.2019, godz. 17.00


fot. Robert Laska