50. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych

50. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych

Gdynia 22-27.09.2025

Roman i Magda

reż.

Sylwester Chęciński

1978, 1 godz. 27 min

Sensacyjny dramat psychologiczno-obyczajowy, zawierający podwójną relację małżonków o kryzysie ich małżeństwa, prowadzącym do tragicznego finału.
Jadącego fiatem Romana dogania na szosie białe volvo, by po wyprzedzeniu go zmniejszyć nagle szybkość i blokować drogę. Prowokując w ten sposób brawurowy wyścig nieznajomy kierowca doprowadza do katastrofy: na ostrym zakręcie wyprzedza fiata tuż przed nadjeżdżającą z przeciwnej strony ciężarówką, spychając Romana do rowu. Kierowca ciężarówki oferuje pomoc, ale Roman wyraźnie nie chce poszukiwać sprawcy wypadku – nie odnosi obrażeń, a całą sprawę zdaje się traktować jako konsekwencję innych wydarzeń.
ROMAN: Wracając do domu Roman jak zwykle zagląda do skrzynki na listy – jedną z wyjętych kopert kryje w kieszeni. Przy obiedzie zaprzecza, by był zdenerwowany, nie chce wobec żony ujawniać swego niepokoju. Ale Magda wie, że znów otrzymał anonimową pogróżkę "Zginiesz za to, co mi zrobiłeś" – ma przecież tych białych kopert pokaźną już kolekcję. Stosunki między małżonkami są poprawne, ale dość chłodne. Prawdziwą czułością darzy Roman tylko psa, co irytuje Magdę. Roman, pragnący uchodzić za "mocnego człowieka" i skrywający lęk nawet przed sobą samym coraz bardziej jednak boi się pogróżek; usiłuje odnaleźć w pamięci fakty, które mogłyby wskazać nadawcę niepokojących listów. W kolejną bezsenną noc powraca myślami w przeszłość, przypomina sobie ludzi, których kiedyś skrzywdził i którzy jak sądzi, mogliby teraz pragnąć zemsty: szkolnego kolegę, który – sprowokowany kpinami Romka – usiłując dorównać w zabawie zręczniejszym chłopcom rani sobie nogi i zostaje kaleką; sympatię z lat studenckich, z którą nie chciał się ożenić, obłudnie radząc jej przerwanie ciąży i którą porzucił przed narodzeniem się dziecka, którego był ojcem; młodszego, ambitnego pracownika, któremu jako zwierzchnik odmówił wymarzonego stypendium zagranicznego, popierając kandydaturę mniej zdolnego projektanta; koleżankę, której małżeństwo rozbił, ujawniając mężowi jej flirt… Z na wpół sennych rozmyślań wyrywa go sygnał telefonu, kiedy jednak podnosi słuchawkę, nikt się nie odzywa. Ten epizod wzmaga napięcie nerwowe Romana – rozładowuje je w brutalnym zbliżeniu z żoną. "Teraz zaśniesz" – mówi zrezygnowana Mag-da. Następnego dnia Roman postanawia odszukać wszystkich tych ludzi, których zemsty mógłby oczekiwać, chce wyjść naprzeciw niebezpieczeństwu. Ale okazuje się, że w swych podejrzeniach chybiał: kaleki kolega jest sławnym plastykiem i przebywa teraz na wystawie swych prac w Szwecji; dawna sympatia jest od lat szanowaną i lubianą nauczycielką w odległej szkole i z pewnością już o nim zapomniała; koleżanka nie żałuje już poprzedniego małżeństwa, ciesząc się nowym związkiem; młody inżynier zabił się na motocyklu i właśnie odbyć ma się jego pogrzeb… Przygnębiony, niepewny i bezradny Roman odwiedza swych rodziców – zrzędzącą jak zwykle matkę i dobrodusznego, ale głuchego jak pień ojca, z którym nie sposób się porozumieć. Zrezygnowany wraca do domu i wyprowadza na spacer psa, nerwowo ogląda zaparkowane w okolicy białe volvo. Napięcie wzmaga podejrzliwość Romana: obawia się ludzi, zewsząd spodziewa się napaści. Kiedy na klatce schodowej gaśnie światło i słychać zbliżające się kroki, a na wołanie nikt nie odpowiada, Roman jest już pewien, że teraz nastąpi atak. Chce być szybszy od napastnika, rzuca się na nadchodzącego mężczyznę i w gwałtownej bójce spycha go poza poręcz schodów. Okazuje się, że zabił upośledzonego umysłowo sąsiada, którego nigdy przedtem nie widział…
MAGDA: Powrót Romana przerywa jej telefoniczną rozmowę z kolejnym kochankiem. Dla Magdy to normalny dzień – wraca mąż, trzeba mu podać obiad i znów znosić jego sympatię dla psa, którego ona zdołała już niemal znienawidzieć. Chciałaby, aby Roman ją kochał, by okazał choć trochę uczucia, a nie tylko układną, chłodną uprzejmość. Jego zdenerwowanie z powodu anonimowych pogróżek nawet ją trochę cieszy, gdyż wybija Romana z jednostajnie dobrego samopoczucia i beznamiętnej egzystencji. Tej nocy ona także nie śpi: rozpamiętuje dzieje swego pożycia z Romanem, pragnie odnaleźć w przeszłości symptomy późniejszego wygaśnięcia łączących ich niegdyś uczuć. Podczas studiów przyjmowała wraz z koleżanką z akademika, Majką, postawę beztroskiego "carpe diem" manifestując gwałtowną niechęć do "mieszczańskiej stabilizacji" i konwenansów. Później wynajęły wspólnie mieszkanie, tu przyjmowały kolegów, flirtowały, zarzekając siłę przed małżeństwem i monotonią rodzinnych więzów. Tu także rozpoczął się jej flirt z Romanem, który rychło przerodził się w głęboką miłość i ku zgorszeniu Majki Magda zdecydowała się na małżeństwo. Wkrótce przyszło rozczarowanie: zaabsorbowany pracą i karierą Roman coraz mniej uwagi poświęcał żonie, drażnił go jej "młodzieżowy" styl bycia, jej koledzy. Któregoś wieczoru doszło między Romanem a jej przyjaciółkami do ostrej scysji, którą wywołało nazbyt hałaśliwe zachowanie się gości Magdy. Oburzona postawą męża Magda opuściła z przyjaciółmi mieszkanie. Kiedy wróciła nad ranem Roman nie chciał już słuchać jej wyjaśnień i przeprosin. Odtąd żyli już nie tyle ze sobą, co obok siebie, coraz bardziej oddalając się wzajemnie. On – zamknięty w sobie, zawsze poprawny, żył własnymi sprawami, pochłonięty karierą zawodową tak dalece, że nawet o uzyskaniu doktoratu zawiadomił ją po fakcie. Ona – spragniona uczuć, nie mogąc odzyskać miłości męża szukała rekompensaty w pośpiesznych flirtach. Stale pragnęła jednak na nowo pozyskać dla siebie Romana, za wszelką cenę ratować rozpadające się małżeństwo. To ona właśnie wysyłała mężowi listy z pogróżkami, chcąc w ten sposób zemścić się za jałową pustkę ich życia, a zarazem sprowokować go do żywszych reakcji, wytrącić z bezdusznej równowagi zracjonalizowanej stabilizacji. W randkach z kochankiem, którego traktowała jedynie jak wygodnego samca, szukała zapomnienia i rekompensaty uczuciowej. Na próżno szukała moralnego wsparcia u Majki – jej dawna przyjaciółka dawno zrezygnowała z młodzieńczego obrazoburstwa, bez reszty oddana przybywającym stale dzieciom… Wkrótce po Romanie i Magda zjawia się u jego rodziców – ona jedna znajduje wspólny język z głuchym teściem. Kiedy wraca wieczorem do domu, wysyłając po drodze kolejny anonim do męża, okazuje się, że Roman dokonał niezrozumiałego zabójstwa. Roztrzęsiona i załamana, nie rozumie pytań milicjantów, nie potrafi pomóc w ustaleniu motywów czynu Romana. Wie tylko, że jest mu teraz naprawdę potrzebna.

Legenda
Sekcje pozakonkursowe

Harmonogram repertuaru filmu

    22 września 2025   KUP
    23 września 2025   KUP
    24 września 2025   KUP
    25 września 2025   KUP
    26 września 2025   KUP
    27 września 2025   KUP
Przegląd prywatności

Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.