Warszawa. Portret miasta

39. Festiwal Filmowy w Gdyni odbywa się w trakcie obchodów 70. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. Z tej okazji organizatorzy postanowili uhonorować Warszawę i jej filmowe przedstawienia specjalną sekcją „Warszawa. Portret miasta”.

Widzowie obejrzą filmy na różne sposoby oddające cześć stolicy Polski i jej mieszkańcom: „Powstanie Warszawskie” wyprodukowane przez Muzeum Powstania Warszawskiego, dokument „Minkowski | Saga” Rafaela Lewandowskiego oraz dwie produkcje sygnowane przez Telewizję Polską: „Pocztówki z Republiki Absurdu” Jana Holoubka i „Nową Warszawę” Bartka Konopki.

Wyjątkowym wydarzeniem Festiwalu będzie uroczysty pokaz „Powstania Warszawskiego”, stanowiącego unikalny eksperyment narracyjny i zarazem jedyny w swoim rodzaju dokument odwagi tych, którzy w roku 1944 postawili wszystko na jedną kartę. Projekcja ta (19 września w Multikinie) zostanie uświetniona obecnością wyjątkowych gości związanych z realizacją filmu, a przygotowana została we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego i jego dyrektorem, Janem Ołdakowskim.

„Powstanie Warszawskie” to pierwszy na świecie dramat wojenny non-fiction zmontowany w całości z materiałów dokumentalnych, opowiadający o tytułowym wydarzeniu poprzez historię dwóch młodych reporterów, świadków powstańczych walk. Film wykorzystuje autentyczne kroniki filmowe z sierpnia 1944 roku. Posiłkując się nowoczesną technologią koloryzacji i rekonstrukcji materiałów audiowizualnych oraz zapraszając do współpracy grupę znamienitych twórców, jego autorzy zrealizowali projekt, który nie ma odpowiednika w skali światowej.

„Minkowski | Saga“, film dokumentalny Rafaela Lewandowskiego, przybliża widzom postać słynnego francuskiego dyrygenta Marca Minkowskiego. Kompozytor odkrywa w Warszawie fascynującą przeszłość swoich przodków, wielkich polskich patriotów, którzy należeli do elity II Rzeczypospolitej, lecz dziś po ich wielkości pozostaje tylko wspomnienie. Zanurzony w muzyce i historii, film rzuca nowe spojrzenie na burzliwe losy rodzin żydowskich z Europy Środkowej.

Film został wyprodukowany przez firmy Fido Film i Vertigo przy wsparciu Mazowieckiego Centrum Kultury i Sztuki, Mazowieckiego Funduszu Filmowego, Fundacji Zygmunta Zaleskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Widzowie Festiwalu będą mieli okazję obejrzeć również dwa nowe filmy wyprodukowane przez TVP SA przy udziale Narodowego Instytutu Audiowizualnego.

Pierwszy z nich – przejmujący dokument muzyczny „Nowa Warszawa” Bartosza Konopki miał swoją światową premierę podczas tegorocznego Krakowskiego Festiwalu Filmowego. Film inspirowany był płytą „Nowa Warszawa” Stanisławy Celińskiej, Bartka Wąsika i Royal String Quartet, nagraną w 2012 roku. W niezwykłym filmie Konopki kameralne koncerty „Nowej Warszawy” odbywają się niezapowiedzianie w różnych punktach Warszawy wybranych wspólnie ze Stanisławą Celińską. W filmie usłyszeć można m.in. wykonanie przeboju T.Love „Warszawa”, szlagier „Bal na Gnojnej” i fragmenty niezwykłego występu Stanisławy Celińskiej, który odbył się na warszawskiej Pradze. „Nowa Warszawa” to również poruszające opowieści Stanisławy Celińskiej o życiu, aktorstwie i stolicy.

Niezwykle ciekawą propozycją jest film z pogranicza fabuły i dokumentu: „Pocztówki z republiki absurdu” Jana Holubka. To uchwycony „ukrytą kamerą” obraz PRL-u, który właśnie obchodzi jubileusz 70-lecia, próba wyobrażenia sobie Polski, w której w 2014 roku PRL trwa w najlepsze. Orwellowski w klimacie dokument przedstawia Warszawę, w której stały element krajobrazu stanowią kolejki po talony i kolejki z talonami – po podstawowe produkty. To świat, w którym czas zatrzymał się w miejscu, a utopijna wizja socjalizmu zakorzeniła się w świadomości Polaków żyjących z dnia na dzień, bez złudzeń o lepszym jutrze. Jedynie młodzi jeszcze w coś wierzą i próbują łamać ustalony porządek. Film Holoubka miał swoją premierę w TVP 2 4 czerwca 2014 roku.

Michał Oleszczyk, dyrektor artystyczny Festiwalu, podkreśla że sekcja jest mu szczególnie bliska i stanowi jego autorski pomysł: Mieszkam w Warszawie od roku i mogę szczerze powiedzieć, że zakochałem się w tym mieście – w jego energii, historii i zróżnicowaniu. Rok tak ważnej dla stolicy rocznicy nie powinien przejść niezauważony na Festiwalu, stąd pomysł by uczcić ją sekcją równie eklektyczną, jak sama Warszawa. Dokument Rafaela Lewandowskiego to w moim przekonaniu jeden z najważniejszych polskich filmów tej dekady, a eksperyment „Powstania warszawskiego” jest prawdziwie unikalny. Fakt, że ten ostatni film będzie miał na Festiwalu swój wyjątkowy, uroczysty pokaz, jest dla mnie powodem do radości i dumy.

Współorganizatorem sekcji jest Narodowe Centrum Kultury.