Nie żyje Sylwester Chęciński

Ze smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci reżysera i scenarzysty, Sylwetra Chęcinskiego, ojca filmowych Kargulów i Pawlaków, twórcy komedii kochanych przez Polaków. Był laureatem Platynowych Lwów, nagrody Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych za całokształt twórczości. Zmarł 8 grudnia 2021 roku. Miał 91 lat.

Sylwester Chęciński urodził się 21 maja 1930 roku w Sućcu na Lubelszczyźnie. Był absolwentem WydziałuReżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi (1956). Zadebiutował „Historią żółtej ciżemki” (1961), za którą otrzymał Srebrny Medal na MFF dla Dzieci i Młodzieży w Wenecji. W 1964 roku powstała „Agnieszka 46”, rok później „Katastrofa”.

W 1967 roku zrealizował pierwszą część swojego słynnego tryptyku filmowego o rodzinie Kargulów i Pawlaków: „Sami swoi”, „Nie ma mocnych” (1974) i „Kochaj albo rzuć” (1977), należącego do ulubionych komedii Polaków. Pierwsza część cyklu jest jednym z dwóch czarno-białych polskich filmów, które zostały pokolorowane.

Sylwester Chęciński był również reżyserem takich filmów, jak: „Tylko umarły odpowie” (1969), „Legenda” (1970), „Roman i Magda” (1978), „Bo oszalałem dla niej” (1980), filmów telewizyjnych „Diament radży” i „Pierwsza miłość” wg scenariusza Andrzeja Wajdy (oba z 1971) oraz serialu „Droga” (1973).

W 1982 roku Sylwester Chęciński zrealizował przebój kinowy „Wielki Szu”, jedną z najpopularniejszych polskich komedii sensacyjnych. W 1991 roku powstały „Rozmowy kontrolowane”, pierwsza komedia, której akcja toczy się w realiach stanu wojennego. Ostatni film reżysera, „Przybyli ułani” należał do telewizyjnego cyklu „Święta polskie” (2005).

Sylwester Chęciński w latach 1976-1980 był zastępcą kierownika artystycznego Zespołu Filmowego „Iluzjon”; w latach 1988-1991 zastępcą kierownika artystycznego zespołu filmowego „Kadr”. Dwukrotnie (1969 i 1975) otrzymał Nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki II stopnia; w 1971 roku otrzymał Nagrodę MON II stopnia, za tryptyk „Sami swoi”, „Nie ma mocnych”, „Kochaj albo rzuć”; w 1978 roku otrzymał nagrodę czasopisma „Film”.

Był dwukrotnym laureatem Nagrody Kulturalnej Wrocławia (w latach 1968 i 2000); w 2006 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela tego miasta. W 2007 roku Stowarzyszenie Filmowców Polskich przyznało mu nagrodę za osiągnięcia życia, a w 2011 Platynowe Koziołki na festiwalu Ale Kino! w Poznaniu. Był też laureatem m.in. specjalnej Złotej Kaczki Stulecia za Polską Komedię Stulecia – „Sami swoi”.

W Gdyni w 2014 roku odebrał Platynowe Lwy podczas gali 39. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. Trzy lata później został też uhonorowany Nagrodą Orła za osiągnięcia życia. Sam zagrał w jednym filmie, niskobudżetowej komedii Władysława Sikory „Baśń o ludziach stąd” zrealizowanej w 2003 roku.

Fot. Wojtek Rojek