Sekcja „Kinoteatr” na 39. Festiwalu Filmowym w Gdyni

Sekcja Kinoteatr na Festiwalu Filmowym w Gdyni prezentuje spektakle teatru telewizji lub nowe formy z pogranicza realizacji telewizyjnych, filmowych i teatralnych. Do sekcji Kinoteatr 39. Festiwalu Filmowego w Gdyni weszły dwa spektakle, prezentowane pod patronatem ich koproducenta, Narodowego Instytutu Audiowizualnego – „Między nami dobrze jest” w reżyserii Grzegorza Jarzyny oraz „Skutki uboczne” w reżyserii Leszka Dawida. Widzowie Festiwalu zapoznają się także z najnowszą inicjatywą producencką Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie – serią spektakli teatralnych, realizowanych w halach na Chełmskiej i stanowiących ciekawą propozycję artystyczną między filmem a teatrem.

„Między nami dobrze jest” to filmowa adaptacja jednego z najlepszych spektakli TR Warszawa. Sztukę Doroty Masłowskiej – zarówno na scenie jak i w wersji filmowej – wyreżyserował Grzegorz Jarzyna, a doskonałe role stworzyli: Danuta Szaflarska, Aleksandra Popławska, Magdalena Kuta, Maria Maj, Adam Woronowicz, Rafał Maćkowiak, Roma Gąsiorowska, Agnieszka Podsiadlik, Katarzyna Warnke i Lech Łotocki. Autorem zdjęć jest Radosław Ładczuk. Producentami spektaklu są: TR Warszawa, Narodowy Instytut Audiowizualny, Fundacja Generacja TR Warszawa, dystrybutorem Stowarzyszenie Nowe Horyzonty. Jest to pełna groteskowych dialogów, złożonych z przewrotnie potraktowanych cytatów z popkultury, szyderstw z języka reklam, kolorowych czasopism, tabloidów i stereotypów narodowych opowieść o polskim społeczeństwie czasu transformacji. Głównymi bohaterkami są żyjące poniżej minimum socjalnego, zamieszkujące ciasną warszawską kawalerkę przedstawicielki trzech pokoleń kobiet. W swoim tekście Masłowska zderzyła ze sobą różne sposoby myślenia, światopoglądy, systemy wartości i style wypowiedzi, stwarzając w ten sposób wybuchową panoramę polskiego społeczeństwa.

„Skutki uboczne” , sztukę Petra Zelenki, wyreżyserował twórca kinowego hitu „Jesteś Bogiem”Leszek Dawid. Autorką przekładu jest Krystyna Krauze, a zdjęć – Łukasz Gutt. W rolach głównych zobaczymy: Annę Radwan, Krzysztofa Stroińskiego, Adama Ferencego, Magdalenę Czerwińską, Bartłomieja Kotschedoffa, Dawida Ogrodnika i Dorotę Landowską. Bohaterem spektaklu jest wybitny fotograf Jerzy, który pewnego dnia zgadza się nakręcić spot reklamowy dla koncernu farmaceutycznego. Aby początkująca agencja reklamowa dostała zlecenie, niezbędna okaże się interwencja u szefa marketingu firmy, dawnego przyjaciela Jerzego… Petr Zelenka w swojej sztuce stawia widzom zasadnicze pytania: czy współczesny człowiek ma jeszcze moralny kręgosłup? Czy i ile potrafi poświęcić w imię wyznawanych wartości? Czy w ustroju demokratycznym jest w ogóle możliwy bunt? I czy aby na pewno moralność istnieje niezależnie od ustroju politycznego?

„Skutki uboczne” wyprodukowane przez Narodowy Instytut Audiowizualny i Telewizję Polską zdobyły Grand Prix na Festiwalu Dwa Teatry 2014, w kategorii „Najlepszy spektakl telewizyjny ”.

– Teatr od początku istnienia Instytutu, jeszcze jako Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego, jest jednym z głównych obszarów działalności NInA. Wspieramy polską scenę teatralną – tę radiową, jak i telewizyjną, co przekłada się na liczne wspólnie zrealizowane przedstawienia Teatru Telewizji i słuchowiska Teatru Polskiego Radia – mówi Michał Merczyński, Dyrektor Narodowego Instytutu Audiowizualnego. – Rejestrujemy spektakle wybitnych polskich reżyserów Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Warlikowskiego, czy Grzegorza Jarzyny, które stają się nowymi dziełami audiowizualnymi i otrzymują kolejne życie i nowe formy dystrybucji, a dzięki pokazom festiwalowym i udostępnianiu np. w internecie poprzez portal Ninateka.pl, zyskują również nową publiczność. Cieszę się, że dzięki sekcji Kinoteatr będziemy mogli podzielić się z branżą filmową i publicznością Festiwalu Filmowego w Gdyni naszymi najnowszymi audiowizualnymi koprodukcjami – powiedział Merczyński.

Drugi trzon sekcji Kinoteatr stanowią trzy spektakle zrealizowane przez Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie: „Nad”, według tekstu i w reżyserii Mariusza Bielińskiego, „Walentyna” według scenariusza Julii Kijowskiej i Wojciecha Farugi i w reżyserii Farugi oraz „Walizka” Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk w reżyserii Wawrzyńca Kostrzewskiego. Wszystkie trzy spektakle powstały w ramach projektu „Teatroteka” prowadzonego przez WFDiF i objętego mecenatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ekranizacje tworzone przez młodych, często debiutujących twórców, przy wsparciu technologii i infrastruktury filmowej, pozwalają na realizację ciekawych, nowatorskich utworów. Zrealizowane spektakle mają wejść do szerokiej dystrybucji. – Ideą projektu jest wykorzystanie potencjału technologii filmowej do ekranizacji najbardziej wartościowych osiągnięć „młodej” polskiej dramaturgii teatralnej. W ciągu ostatnich piętnastu lat zaistniało w Polsce nowe pokolenie autorów piszących dla teatru – wyjaśnia dyrektor WFDiF Włodzimierz Niderhaus. – Stworzyli oni swój oryginalny język, sposób obrazowania, formę, a także wzbogacili dramat współczesny o problematykę dotyczącą ludzi młodych i o ich sposób postrzegania otaczającej nas rzeczywistości. „Młoda” polska dramaturgia zasługuje na jej propagowanie, na zapoznanie z nią szerszego kręgu odbiorców – jest to główny cel edukacyjny projektu.

W spektaklach zobaczymy całą plejadę utalentowanych aktorów. W „Nad” wystąpili: Eryk Lubos, Henryk Talar, Sławomira Łozińska, Krzysztof Stroiński. Bohaterem sztuki jest Jakub, skazany za zbrodnię której nie popełnił. Po dwudziestu latach odzyskuje wolność. Ale „wolność to brak tajemnicy”. Jakub poznaje tożsamość jedynego świadka…

Rolę tytułową w „Walentynie” kreuje współautorka scenariusza Julia Kijowska. Bohaterką spektaklu jest słynna kosmonautka radziecka – jedna z najbardziej znanych kobiet XX wieku, a jednocześnie niezwykle tajemnicza postać. „Walentyna” to pomysł na uwolnienie jej opowieści przy pomocy unikatowej formy teatralnej łączącej na jednej scenie chór śpiewaczek w wieku zbliżonym do Walentyny i aktorkę, wyjaśniają twórcy spektaklu.

W „Walizce” w rolach głównych zobaczymy Adama Ferencego, Krzysztofa Globisza, Halinę Łabonarską i Martę Król. Bohaterem spektaklu jest poszukujący prawdy Fransua Żako. Prowadzony przez Narratora i Automatyczną Sekretarkę, pokonuje drogę z domu do Muzeum Zagłady, aby tam, na jednej z walizek z Auschwitz rozpoznać nazwisko swojego ojca. „Walizka”, sztuka poetycka o wyjątkowej konstrukcji, pisana w wyrazistym stylu, jest wielopłaszczyznową opowieścią o dążeniu do prawdy, o jej uzdrawiającej sile, o zmaganiu się z przeszłością i odkrywaniu swojej tożsamości. Oparta na prawdziwej historii, pokazuje w sposób niezwykle poetycki i abstrakcyjny ponowne narodziny bohatera.

Warto wspomnieć, że autorem zdjęć do „Nad” i „Walentyny” jest Arkadiusz Tomiak, a do „Walizki” Witold Płóciennik.

Michał Oleszczyk, dyrektor artystyczny Festiwalu Filmowego w Gdyni, podkreśla szczególną rolę sekcji „Kinoteatr” w sposób następujący: Wszystkie te spektakle, mimo że bardzo różne pod względem tonu i tematyki, udowadniają jak ważną instytucją jest realizowanie spektakli teatralnych w formie filmowej. Tradycje mamy pod tym względem po prostu wspaniałe – sam wychowałem się na Teatrze Telewizji, który przez dekady kształtował literacką i teatralną wrażliwość Polaków. Pięć spektakli, jakie pokazujemy w tym roku, na różne sposoby zmaga się z problemem wolności, języka i walki jednostki o własną tożsamość, a wszystko to w świetnej oprawie reżyserskiej i obsadowej. Ta sekcja jest naprawdę godna uwagi.