Dekalog VI

Otwierająca film sekwencja prezentuje oboje bohaterów, zapowiadając dramat, jaki będzie się między nimi rozgrywał: rozdziela ich szyba, różni wiek i status społeczny, pozostaje im tylko patrzenie i bycie oglądanym. W precyzyjnej strukturze szóstego filmu „Dekalogu” dają się zauważyć trzy, niemal równe co do długości, części: w pierwszej kobieta widziana jest z perspektywy Tomka, oddzielona szybami, oknami, szkłem lunety, przybliżającej ją tylko pozornie. Środkowa część to spotkania, do których dochodzi: zakochany chłopak przyznaje się do podglądania, wyznaje miłość, która jednak niczego nie oczekuje. Część trzecia opowiedziana jest z punktu widzenia kobiety: teraz to ona zaczyna poczukiwać chłopca, odkrywa że istnieje miłość, która nie sprowadza się do fizjologicznego zaspokojenia.

Nieuważnie obejrzany film może wydać się opowieścią o podglądaczu: warto jednak dostrzec, w jaki sposób Tomek nie patrzy na atrakcyjną sąsiadkę. Dopiero kilka minut przed końcem poznajemy jej imię – Magda, odwołujące do utrwalonego w kulturze stereotypu kobiety grzesznej. W Ewangelii staje się ona kobietą nawróconą, przemienioną przez spotkanie z Jezusem: u Kieślowskiego przemiana Magdy następuje za sprawą Tomka i jego bezinteresownej miłości. Film podkreśla ją przez symbolikę, zaczerpniętą z Ewangelii: ceną, jaką płaci Tomek za wyzwolenie Magdy, jest wejście na Golgotę, któremu towarzyszy milczący mężczyzna w białym płaszczu (Artur Barciś). „Krótki film o miłości”, pełnometrażowa wersja „Dekalogu, sześć”, jest jeszcze czytelniejsza i bardziej optymistyczna w swoim zakończeniu.

ks. Marek Lis
Uniwersytet Opolski

Nagrody

• MFF Wenecja 1989: nagroda Young Cinema, nagroda FIPRESCI
• Międzynarodowe Spotkania Filmowe, Dunkierka 1989: Nagroda Krytyki
• World Film Festival, Montreal 1989: Nagroda Krytyki
• MFF San Sebastian, 1989: nagroda OCIC
• MFF Sao Paulo, 1989: nagroda krytyki filmowej
• Nagroda za reżyserię (przyznawana przez pismo „Ekran”) za rok 1989: Złoty Ekran
• Srebrna Taśma 1990 – nagroda Stowarzyszenia Włoskiej Krytyki Filmowej
• Nagroda Specjalna Amerykańskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych NSFC 2000

scenariusz Krzysztof Piesiewicz, Krzysztof Kieślowski
zdjęcia Wiesław Zdort, Edward Kłosiński, Piotr Sobociński, Krzysztof Pakulski, Sławomir Idziak, Witold Adamek, Dariusz Kuc, Andrzej J. Jaroszewicz, Jacek Bławut
muzyka Zbigniew Preisner scenografia Halina Dobrowolska
wnętrza Magdalena Dipont
kostiumy Małgorzata Obłoza, Hanna Ćwikło
charakteryzacja Dorota Seweryńska
dźwięk Małgorzata Jaworska, Nikodem Wołk-Łaniewski, Wiesława Dembińska
montaż Ewa Smal
obsada Henryk Baranowski, Wojciech Klata, Maja Komorowska, Artur Barciś, Agnieszka Brustman, Krystyna Janda, Aleksander Bardini, Olgierd Łukaszewicz, Stanisław Gawlik, Krzysztof Kumor, Maciej Szary, Maria Pakulnis, Daniel Olbrychski, Joanna Szczepkowska, Krystyna Drochocka, Dorota Stalińska, Adrianna Biedrzyńska, Janusz Gajos, Aleksander Bardini, Adam Hanuszkiewicz, Mirosław Baka, Krzysztof Globisz, Jan Tesarz, Zbigniew Zapasiewicz, Aleksander Bednarz, Barbara Dziekan, Grażyna Szapołowska, Olaf Lubaszenko, Stefania Iwińska, Małgorzata Rożniatowska, Anna Polony, Maja Barełkowska, Władysław Kowalski, Bogusław Linda, Bożena Dykiel, Katarzyna Piwowarczyk, Maria Kościałkowska, Teresa Marczewska, Tadeusz Łomnicki, Marian Opania, Bronisław Pawlik, Ewa Skibińska, Ewa Błaszczyk, Piotr Machalica, Jan Jankowski, Jolanta Piętek, Jerzy Trela, Jerzy Stuhr, Zbigniew Zamachowski, Henryk Bista, Olaf Lubaszenko, Maciej Stuhr, Jerzy Turek, Grzegorz Warchoł, Cezary Harasimowicz
produkcja Telewizja Polska, SF TOR, Senders Freies (Berlin Zachodni)
kierownik produkcji Ryszard Chutkowski