Ocalić miasto
Jan Łomnicki
1976, 1 godz. 56 minTa historia graniczy niemal z cudem: ze straszliwej wojny, która zamieniła nasz kraj w tragiczne rumowisko, wspaniałe zabytki starego Krakowa wyszły cało. A przecież, gdy w 1944 r. stało się jasne, że radziecka ofensywa niesie klęskę III Rzeszy, uciekając w panice hitlerowskie wojska niszczły po sobie wszystko. Urzędujący na Wawelu gubernator Frank uknuł zbrodniczy plan wysadzenia miasta w powietrze: pod wszystkimi budowlami założono potężne ładunki wybuchowe. Cudu nie było: polski ruch oporu wykrył ten plan i wspólnie z radzieckimi żołnierzami unieszkodliwił system detonacyjny; słynny manewr oskrzydlający marszałka Koniewa, pozwolił zdobyć miasto bez użycia artylerii i bombardowania – Kraków, "narodowa świątynia Polaków", został ocalony.
Film Łomnickiego (który jako kilkunastolatek był świadkiem tych wydarzeń) dotyczy właśnie owych najważniejszych dla miasta tygodni zimy 1944/45. Jest ich artystyczną rekonstrukcją. "Wszędzie tam gdzie to możliwe, stwarzam te wydarzenia na nowo, pozostając wszakże ze wzgodzie z historią – mówił reżyser. – Moi bohaterowie, ich cechy, sposób zachowania się i działanie – to wypadkowa losów wielu postaci autentycznych" (…).
scenariusz: Jan Łomnicki
zdjęcia: Jerzy Wójcik, Ewa Strzałka
muzyka: Piotr Hertel
obsada: Teresa Budzisz-Krzyżanowska(Nowacka), Jan Krzyżanowski(Nowacki), Jacek Miśkiewicz(Janek, ich syn), Aleksander Bielawski(Siemionow), Nina Masłowa(Masza), Kirył Arbuzow(Sierioża), Sergiusz Poleżajew(marszałek Koniew), Oleg Mokszancew(gen. Korownikow), Herbert Sievers(gen. Arpe)
kierownik produkcji: Urszula Orczykowska, Zygmunt Wójcik
produkcja: PRF "Zespoły Filmowe" – Zespół "Kadr"