48. FPFF. Gdynia Dzieciom, czyli akcja adaptacja

Na początku było słowo. A konkretnie: książka, opowiadanie, wiersz. Literatura to fantastyczne tworzywo kina dla dzieci i młodzieży. Po latach kryzysu polski film dla młodej widowni przeżywa renesans, śmiało czerpiąc z bogatego dorobku literackiego. Organizowana przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich sekcja Gdynia Dzieciom na 48. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w całości składa się z fabularnych lub animowanych adaptacji i ekranizacji polskich powieści, nowel, wierszy i komiksów dla młodych czytelników.

Podczas gdy filmowcy i wydawcy debatują nad tym, w jaki sposób zbliżyć „dorosłą” twórczość literacką do polskiej kine­matografii, twórcy filmów dla dzieci i młodzieży poradzili sobie z adaptacjami już wiele lat temu. Kiedy po powstaniu PISF twór­czość filmowa dla młodej widowni zaczęła powoli dźwigać się z wieloletniej zapaści, to właśnie bogata i popularna literatura okazała się jej najlepszym tworzywem. Tegoroczna Gdynia Dzieciom prezentuje najlepsze, a także najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie.

Na początek, na pięknej Scenie Dużej Teatru Muzycznego, dwie wyjątkowe premiery i długo oczekiwane adaptacje dla młodzie­ży: Kajtek Czarodziej Magdaleny Łazarkiewicz na motywach słynnej powieści Janusza Korczaka oraz O psie, który jeździł koleją Magdaleny Nieć na motywach opowiadania Romana Pisarskiego. Można się zastanawiać, czy bardziej płakaliśmy na opowieści o bohaterskim czworonogu czy na finiszu Chłopców z Placu Broni. Czesko-­słowacko-­polsko­-francuska animacja dla najmłodszych Nawet myszy idą do nieba to jeden z najwięk­szych sukcesów europejskiego kina dziecięcego, z nominacją do nagrody EFA, nominacją do Cezara i z Czeskim Lwem. A nade wszystko ze znakomitymi polskimi lalkami. Fińsko-­pol­skie Pamiętniki Tatusia Muminka przypominają o tym, że Tove Jansson niezwykle ceniła polską animację osympatycznych trollach. Do tego na słodki deser popularna animacja Anny Błaszczyk z 2022 roku Przytul mnie. Poszukiwacze miodu.

Tradycyjnie na Gdyni Dzieciom pokazom pełnych metraży to­warzyszą zestawy krótkich filmów dla najmłodszej widowni. Kicia Kocia mówi: Dzień dobry to jeden z największych sukcesów kinowych 2023 roku. Od wielu lat nie zdarzyło się, by polska animacja dla najmłodszych powędrowała na szczyt box offi­ce’u, osiągając wynik blisko 300 tys. widzów. Kolejna nowość w programie to Asiunia Tamása Duckiego. Każdy pamięta ze szkoły opowiadania Joanny Papuzińskiej Nasza mama czarodziejka. To właśnie słynna pisarka jest bohaterką przejmującego filmu o losach dziecka w czasie wojny. Praktyczny pan Michała Poniedzielskiego i Dominika Litwiniaka to z kolei przewrotna animowana bajka o uporządkowanym i wydajnym pracowniku i obywatelu, któremu w pewnym momencie życie wymyka się spod kontroli… za sprawą kota.

Poznańskie TV Studio Filmów Animowanych od wielu lat reali­zuje przepiękne, autorskie adaptacje baśni Hansa Christiana Andersena: Len, To pewna wiadomość i Ole Śpijsłodko Joanny Jasińskiej­Koronkiewicz. Studio tworzy cykl „Baśnie i bajki pol­skie”, z których pochodzi Fredrowska Małpa w kąpieli w reżyserii Andrzeja Gosienieckiego. Także tam powstał popularny serial o niebieskim Misiu Fantazym, który również znalazł się w pro­gramie Gdyni Dzieciom.

Najmłodsi zobaczą ponadto wybrane odcinki „Agatki”, „Odo”, „Pamiętnika Florki”, czyli popularnych serii z ostatniej dekady. Do tego garść absolutnej klasyki animacji na czele z Lokomotywą Stanisława Raczyńskiego i Lechosława Marszałka z bielskie­go Studia Filmów Rysunkowych. Czym byłaby polska literatura dziecięca bez najsłynniejszego wiersza Juliana Tuwima?

W 2023 roku mija siedemdziesiąt pięć lat od daty urodzin Leszka Gałysza. FPFF wspomina przedwcześnie zmarłego re­żysera animacji w najpiękniejszy sposób: poprzez projekcje jego filmów dla najmłodszych. To przede wszystkim słynna ani­mowana adaptacja O dwóch takich, co ukradli księżyc Kornela Makuszyńskiego z muzyką Lady Pank (dzisiaj mówi się o niej: hipsterska), odcinek z serii „2 koty + 1 pies” oraz jeden z ostat­nich filmów artysty – Rybak na dnie morza z 2011 roku. Leszek Gałysz był w grupie twórców zaangażowanych w stworzenie i rozwój sekcji Gdynia Dzieciom, która w 2024 roku będzie obchodzić swoje dwudziestolecie.

Anna Wróblewska

 

ZESTAW I

(grupa wiekowa: przedszkole) 40 min

Superbohaterowie (Seria: Pamiętnik Florki)

reżyseria: Marta Stróżycka

10 min, Studio Filmowe ANIMA-POL, 2018

Ktoś inny (Seria: Pamiętnik Florki)

reżyseria: Agata Mikina

10 min, Studio Filmowe ANIMA-POL, 2018

Torba (Seria: Pamiętnik Florki)

reżyseria: Dorota Cieśla

10 min, Studio Filmowe ANIMA-POL, 2016

Teatr (Seria: Pamiętnik Florki)

reżyseria: Janusz Martyn

10 min, Studio Filmowe ANIMA-POL, 2015

 

ZESTAW II

(grupa wiekowa: klasy I-III) 40 min

Praktyczny pan

reżyseria: Michał Poniedzielski, Dominik Litiwniak

10 min, Running Rabbit Films, 2020

Piosenka Dudzi (Seria: Odo)

reżyseria: Piotr Szczepanowicz, Mikołaj Pilchowski

7 min, Sixteen South, Letko, 2021

Agatka i czerwony kamień (Seria: Agatka)

reżyseria: Małgorzata Bosek-Serafińska

10 min, Serafiński-Studio, 2019

Małpa w kąpieli (Seria: Baśnie i bajki polskie)

reżyseria: Andrzej Gosieniecki

13 min, TV Studio Filmów Animowanych, 2017

 

ZESTAW III

(grupa wiekowa: klasy I-III) 57 min

To pewna wiadomość! (Seria: Namaluj mi bajkę…)

reżyseria: Joanna Jasińska-Koronkiewicz

13 min, TV Studio Filmów Animowanych, 2014

Ole Śpijsłodko (Seria: Namaluj mi bajkę…)

reżyseria: Joanna Jasińska-Koronkiewicz

13 min, TV Studio Filmów Animowanych, 2020

Len (Seria: Namaluj mi bajkę…)

reżyseria: Joanna Jasińska-Koronkiewicz

13 min, TV Studio Filmów Animowanych, 2005

Asiunia

reżyseria: Tamás Ducki

18 min, EGoFILM, 2023

 

ZESTAW IV

(grupa wiekowa: przedszkole – I klasa) 37 min

Koziołek Matołek kontra Krwawy Joe (Seria: Koziołek Matołek)

reżyseria: Leonard Pulchny

11 min, Studio Filmów Rysunkowych, 1958

Ballada o roztrzepanym rycerzu

reżyseria: Józef Byrdy

10 min, Studio Filmów Rysunkowych, 1984

Lokomotywa

reżyseria: Stanisław Raczyński, Lechosław Marszałek

9 min, Studio Filmów Rysunkowych, 1957

Plastusiowy pamiętnik

reżyseria: Leszek Lorek

7 min, Studio Filmów Rysunkowych, 1962

 

ZESTAW V

(grupa wiekowa: klasy I-IV) 48 min

Retrospektywa Filmów Leszka Marka Gałysza z okazji 75. rocznicy urodzin twórcy

Rybak na dnie morza

reżyseria: Leszek Marek Gałysz

12 min, Kuchnia Filmowa, 2011

Złota Rybka (seria: 2 koty + 1 pies)

reżyseria: Leszek Marek Gałysz

9 min, produkcja: Studio Miniatur Filmowych, dystrybucja: Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, 1990

Figlarz (Seria: O dwóch takich, co ukradli księżyc)

reżyseria: Leszek Marek Gałysz

produkcja: Studio Miniatur Filmowych, dystrybucja: Telewizja Polska, 1987

 

ZESTAW VI

(grupa wiekowa: przedszkole) 45 min

Kicia Kocia na pikniku (Seria: Kicia Kocia)

reżyseria nadzorująca: Marta Stróżycka

produkcja: EGoFILM, dystrybucja: Stowarzyszenie Nowe Horyzonty, 2023

 

ZESTAW VII

(grupa wiekowa: przedszkole) 45 min

Kicia Kocia mói: Dzień dobry (Seria: Kicia Kocia)

reżyseria nadzorująca: Marta Stróżycka

produkcja: EGoFILM, dystrybucja: Stowarzyszenie Nowe Horyzonty, 2023

 

ZESTAW VIII

(grupa wiekowa: przedszkole – I klasa) 52 min

Niebieski miś (Seria: Miś Fantazy)

reżyseria: Robert Turło

13 min, TV Studio Filmów Animowanych, 2006

Tajemnica kryształu (Seria: Miś Fantazy)

reżyseria: Robert Turło

13 min, TV Studio Filmów Animowanych, 2006

Szkarłatna perła

reżyseria: Andrzej Kukuła

13 min, TV Studio Filmów Animowanych, 2007

Kraina Zielonych Pagórków (Seria: Miś Fantazy)

reżyseria: Andrzej Kukuła

13 min, TV Studio Filmów Animowanych, 2007

 

FILMY FABULARNE:

 

Pamiętniki Tatusia Muminka

reżyseria: Ira Carpelan

74 min, Finlandia, Polska, 2021

Latający statek, bal u króla, morskie przepra­wy… Czy Tatuś Muminka spełnił marzenia i został w młodości prawdziwym łowcą przygód? Samotne wędrówki, tajemnicza Buka i podwodny świat to dopiero początek historii! Młody Tatuś Muminka zabiera nas wswoje pełne przygód dzieciństwo, odkrywa nowe, niezwykłe krainy, a po drodze spo­tyka wspaniałych, dobrze nam znanych przyjaciół. Czy to na pewno ten sam spokojny i poważny Tatuś Muminka?

 

Oraz filmy biorące udział w konkursie publiczności o Złote Lwiątka – zobacz tutaj

 

Kontakt: Renata Smagacka,

tel. 503430345

e-mail: renata.festiwal@gmail.com