Film został oparty na podstawie autentycznych - wydanych w roku 1965 - wspomnień znakomitego polskiego krytyka literackiego i dramatopisarza Adama Grzymały-Siedleckiego (1876-1967), z jego warszawskiej poniewierki na Pawiaku, jednym z głównych więzień śledczych niemieckiej policji bezpieczeństwa (Sicherheitspolizei-Sipo) na terenie tzw. Generalnej Guberni. Grzymała-Siedlecki był jednym z nielicznych, którym udało się wyjść z tego więzienia na wolność. Film Sztwiertni w sposób na poły dokumentalny, drobiazgowo i realistycznie przedstawia straszliwe warunki więźniów...

Część I. Zaproszony przez Ptaka Mateusza przybywa Adaś Niezgódka do Akademii Pana Kleksa, który go wtajemnicza w procedury przyrządzania smakołyków. Chłopiec zapoznaje się z kolekcją snów, rozmawia z Dziewczynką z zapałkami oraz Janem Christianem Andersenem. Podczas zabawy cudowna piłka unosi Adasia w przestworza... Część II. ...ląduje w cudownym psim misateczku, a po powrocie Pan Kleks ukazuje mu za swym oknem...przyszłość. Dzięki spotkaniu ze smutną księżniczką Adaś dowiaduje się, gdzie szukać...

Pierwszy dzień wojny 1914 r. Przy jednym z galicyjskich traktów - austeria, karczma na rozstaju drów - staje się schronieniem dla żydowskich uciekinierów z pobliskiego miasteczka. Przejeżdżających wita i wspomaga stary karczmarz Tag. W ciągu dnia słychać odgłosy bitwy, potem nastaje cisza. Pod wieczór wracają uciekinierzy. Austeria pełna jest ludzi, ale tylko stary Tag w pełni pojmuje grozę sytuacji...

Początek lat 50-tych. Grupa młodych, melomanów za samowolne wykonanie przeboju jazzowego zostaje wyproszona z restauracji. Chłopcy po kryjomu razem słuchają na strychu melodii z radiostacji zagranicznych i ćwicząc jazz myślą o założeniu własnego zespołu. Witek po wystęie na ZMP-owskiej wieczornicy poznaje solistkę Alicję, od której dowiaduje się o aresztowaniu jej chłopaka. Jacek traci pracę w teatrze z powodu uprawiania "zakazanej" muzyki. Red. Erwin puścił na radiową antenę nagranie ludowej muzyki...

Romek pracuje w Stoczni Gdańskiej, mieszka w hotelu robotniczym. Pewnego dnia odwiedza go nastoletnia Małgorzata, sympatia z rodzinnej wsi. Zachowanie dziewczyny niepokoi Romka - Gośka powinna być w internacie, ona natomiast dysponując dużą kwotą, żąda, by spędzili noc w hotelu. Ulegając jej prośbom wynajmuje pokój w prywatnym pensjonacie, zamierzając rano odesłać ją do szkoły. Dziewczyna jednak nie przyjmuje biletu, postanawia zostać w Trójmieście, wśród znajomych narkomanów. Podczas wizyty w domu...

Paryż, 1794 r. Zwolennicy Robespierre'a pomawiają Dantona o kontrrewolucyjne intencje. Nie znajdując z Dantonem porozumienia, Robespierre nakazuje go aresztować i żąda najwyższego wymiaru kary. Danton z łatwością obala zasadność aktu oskarżenia, a gdy 5 kwietnia wloką ku gilotynie Robespierre traci swą całą wiarę w pomyślną przyszłość rewolucji...

Chorzów wiosną 1939 r. Karolek uczy Pawełka sztuki stawania na rękach. Ma to być najlepsze remedium na zmartwienia. Obaj wraz z innymi chłopcami z podwórka, pasjonują się piłką nożną. Uważnie śledzą sukcesy druzyny "Ruchu", biegają za "szmacianką" i marzą o prawdziwej piłce skórzanej. Gdy wreszcie udaje się ją zdobyć, szóstka przyjaciół zakłada podwórkową drużynę. Jednak podczas jednej z beztroskich zabaw tracą wymarzoną piłkę bezpowrotnie...

Lato, 1944 r. Na Lubelszczyźnie trwa organizacja polskich sił zbrojnych. Edward, jeden z generałów I Armii, otrzymuje rozkaz sformowania dywizji artylerii. Liczy na pomoc Stefana, swego dawnego przyjaciela, który mieszka w Lublinie. Okazuje się jednak, że Stefan - podczas okupacji dowódca AK - został aresztowany...